دالبی ویژن چیست و چه کاربردی در تلویزیون دارد ؟

دنیای تلویزیون همیشه در حال پیشرفته و هرساله چند ویژگی و اصطلاح جدید به لیست فناوری‌های اون اضافه میشه و تجربه بصری ما رو بهبود می‌ بخشه. امسال نیز شاهد پیشرفت‌های عظیمی در این صنعت بودیم که سطح جدیدی از کیفیت تصویر رو به نمایش گذاشتن.اکنون نیز شاهد فناوری جدیدی به نام فناوری دالبی ویژن (Dolby Vision) هستیم که ما رو هیجان ‌زده میکنه .

قابلیت HDR چیست ؟

اگه به‌ تازگی یک تلویزیون خریدین یا قصد خرید تلویزیون جدید دارین و اخبار مربوط به آخرین تکنولوژی‌های مرتبط با تلویزیون ها رو پیگیری کرده باشین، حتما نام HDR به گوشتان خورده این فناوری میتونه در همه‌ی رزولوشن‌ ها مورد استفاده قرار بگیره. اساسا HDR تفاوت میان روشن ‌ترین و تیره ‌ترین نقاط یک تصویر بوده که به عنوان دامنه‌ی پویایی روشنایی یا روشنایی نسبی شناخته میشه . این فناوری نسبت به اضافه شدن ساده‌ی  پیکسل‌  ها ، به طور قابل توجهی متقاعد کننده است. با این حال، ترکیب رزولوشن 2160P  و فناوری  HDR  باعث به وجود اومدن تصاویر خارق‌ العاده‌ای خواهد شد. HDR یا High Dynamic Range (طیف دینامیک گسترده) با فراهم آوردن طیف وسیع‌ تری از رنگ‌ها، علاوه بر اینکه تصاویر زنده و پویاتری رو به نمایش میزاره، به تلویزیون‌های LCD که بر خلاف OLED-ها از مشکل نسبت کنتراست  پایین رنج میبرن کمک میکنه تا بر مشکل نمایش رنگ‌های تیره غلبه کنند. دو بازیگر اصلی استاندارد HDR عبارتند از Dolby Vision و HDR-10 تفاوت اصلی این دو استاندارد در اینه که تکنولوژی دالبی اختصاصی و تجاریه و سازندگان دستگاه‌ها و تولیدکنندگان محتوا برای استفاده از اون باید با پرداخت مبلغی، امتیاز استفاده از اون رو خریداری کنند. این در حالیه که HDR-10 یک استاندارد بازه و برای استفاده از اون نیازی به پرداخت هزینه نیست. همین رایگان و باز بودن باعث شد تا در زمان معرفی استاندارد دیسک‌های Ultra HD Blu-ray، ابتدا تنها فرمت HDR-10 توسط اون‌ها مورد پشتیبانی قرار بگیره. اما امسال با پشتیبانی هرچه بیشتر تلویزیون‌ ها و دستگاه‌های جدید از دالبی ویژن، انجمن بلوری نیز تصمیم گرفته تا به جمع استفاده‌ کنندگان از این استاندارد بپیونده.

دالبی ویژن چیست و چگونه کار میکنه ؟

Dolby Vision یک استاندارد HDR اختصاصیه که توسط Dolby ایجاد شده و نوید این رو میده که در جایگاه بالاتر از HDR10 قرار بگیره . به زبان ساده فناوری دالبی ویژن یک فرآیند کامل تولید تا مصرفه ، از زمانی که محتوایی با این  فرمت تولید شده تا زمانی که روی تلویزیون شما پخش بشه. از اون جا که این یک روش تولید به مصرفه، ابر داده‌ها در هر فریم توسط دالبی تنظیم شده و بعد وسایلی که قابلیت پخش این فرمت رو دارن همان ‌گونه که واقعا دالبی میخواد ، اون رو به تصویر میکشن. به معنای ساده‌ تر شما بهترین کیفیت تصویر ممکن رو تجربه میکنید. در حالی که فرمت HDR10 به تلویزیون HDR برای تفسیر ابرداده‌ها متکیه و تصویر رو بر اساس اون پخش میکنه.در واقع Dolby Vision به ازای هر رنگ ( قرمز ، سبز ، آبی ) از عمق رنگ 12 بیتی پشتیبانی میکنه و این بزرگترین تفاوت مابین فناوری HDR و Dolby Vision است . در HDR10  عدد 10 بیانگر این موضوعه که به ازای هر رنگ ( قرمز، سبز ، آبی ) از عمق رنگ 10 بیت استفاده میشه . همچنین یکی دیگر از ویژگیهای فناوری  Dolby Vision اینه که این تکنولوژی از فراداده ی پویا به جای فراداده استفاده میکنه . فراداده در واقع نوعی داده ی اضافیه و تعیین کننده ی چگونگی و کیفیت نمایش محتوای اچ دی ار است . فناوری دالبی در هر صحنه و یا در هر فریم برای تنظیم میزان روشنایی و سطح رنگ از فراداده ی پویا و یا پیوسته استفاده میکنه . بطور کلی فرمت Dolby Vision طیف رنگ بیشتر و عمق وسیعتری از رنگ ها رو پشتیبانی میکنه . لازم به ذکره  که دستگاه هایی که از فرمت Dolby Vision پشتیبانی میکنند ، فرمت HDR10 رو نیز ساپورت میکنند.

مقایسه‌ی فرمت Dolby Vision  با HDR-10

تفاوت اصلی بین HDR10 و Dolby Vision در توانایی نشان دادن عمق رنگ و روشنایی، با توجه به وسایل و محتوا مشخص میشه. تصاویر Dolby Vision تا عمق رنگ 12 بیتی رو نسبت به عمق رنگ 10 بیتی HDR10 نشان میدن . ولی خب ممکنه بپرسید این 10 بیت و 12 بیت چقدر تفاوت دارن ؟ عمق رنگ 12 بیتی اجازه دسترسی به 68 میلیارد رنگ رو به شما میده در حالی که در 10 بیتی 1 میلیارد رنگ بیشتر پخش نمیشه این یعنی رنگ‌ها در کیفیت تصویر Dolby Vision بسیار فراتر از فرمت HDR10 است .دومین و قانع کننده‌ترین تفاوت حداقل برای تولید کنندگان محتوا، در مورد متادیتا است. فراداده (metadata) ، داده‌ای اضافیه که چگونگی نمایش محتوای HDR رو تعیین کرده و در اختیار تلویزیون میزاره . Dolby Vision از متادیتای پویا (dynamic) یا پیوسته برای تنظیم و تعدیل سطوح رنگ و روشنایی (brightness) در هر صحنه یا حتی به صورت فرِیم به فرِیم استفاده میکنه . در حالی که HDR 10 که شرکت شارپ اون رو Open HDR می نامد، از متادیتای ایستا (Static) که فقط یک ‌بار در اغاز پخش ویدئو ارسال میشه، بهره منده . این در زندگی واقعی به این معنیه که Dolby Vision قادر به بهینه ‌سازی منحصر به فرد صحنه‌های تاریکی شب، صحنه‌های روشنی روز و هر چیزی بین اون‌ها است؛ درحالی که HDR 10 فقط با همه‌ی مشخصات محتوای در حال پخش سازش میکنه .

تفاوت دیگه میان فرمت Dolby Vision و HDR 10، نیاز نداشتن Dolby Vision به HDMI 2.0a است. به طوری که فراداده‌ی پویای Dolby Vision ، به صورت پیوسته و به عنوان یک جریان کمکی از داخل گردش داده‌ای HDMI 2.0 موجود، ارسال میشه. با این حال، این هم نیازمند رمزگشایی (decoding) بوده و مطابق با نتایج ما نمیتونه به وسیله‌ی ارتقا فریم‌ور (firmware) به تلویزیون اضافه بشه.روشنایی از دیگر عواملیه که در بحث HDR اهمیت داره. بیشتر تلویزیون های پیشرفته Ultra HD حال حاضر باید تا میزان روشنایی هزار نیت رو پشتیبانی کنند که البته تاکنون دیگر همه اون‌ها این قابلیت رو دارن. تلویزیون‌ های جدید نیز با استفاده از فرمت HDR تونستن تا 1500 و 2000 نیت رو پوشش بدن اما فرمت Dolby Vision توانایی به تصویر کشیدن تصویری با 10 هزار نیت رو داره .این نشون از قدرت فناوری دالبی ویژن و مناسب بودن اون برای محتواهای اینده است. همین باعث میشه استودیوها برای تولید محتواهای تصویری خود به این سمت برن .

خوشبختانه هر دستگاهی که از فرمت Dolby Vision پشتیبانی کنه ، از HDR 10 هم پشتیبانی خواهد کرد. به علاوه،  HDR 10 به عنوان استاندارد مبنا، به احتمال زیاد باید برای مدت زمان بسیار طولانی پشتیبانی بشه. بنابراین هیچ مجالی برای واگذاری اون به فناوری دیگه وجود نداره.